راهنمای کامل قطعات برج خنک‌کننده: انواع، قیمت و کاربردها
قطعات برج خنک کننده یا لوازم یدکی کولینگ تاور شامل تجهیزاتی هستند که در طول زمان، به دلیل کارکرد مداوم، دچار استهلاک شده و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. از آنجایی که عملکرد بهینه برج‌های خنک‌کننده مستقیماً به کیفیت قطعات مورد استفاده در آنها وابسته است، انتخاب قطعات مناسب اهمیت زیادی دارد. در ادامه، انواع قطعات برج خنک‌کننده موجود در بازار ایران را بررسی کرده و قیمت هر یک را تحلیل خواهیم کرد.
کولینگ تاور یک مبدل حرارتی برودتی است که برای دفع حرارت از آب گرم‌شده در سیستم‌های برودتی مانند چیلر، فن‌کویل، تهویه مطبوع، نیروگاه‌ها و صنایع شیمیایی و پتروشیمی به کار می‌رود. این تجهیزات نقش کلیدی در سیستم‌های تهویه مطبوع، سردخانه‌ها و نیروگاه‌ها دارند. جالب است بدانید که بیش از 96.5٪ از صنایع جهان از کولینگ تاورها و قطعات آنها استفاده می‌کنند. به همین دلیل، انتخاب صحیح سیستم و قطعات مصرفی آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
مکانیزم عملکرد قطعات برج خنک کن
مکانیزم عملکرد برج خنک کننده به این صورت است که آب گرم‌شده توسط ماشین‌آلات صنعتی یا سیستم‌های تهویه، از طریق لوله‌های ورودی به برج هدایت می‌شود. در آنجا، این آب در تماس با جریان هوایی که توسط فن کنترل می‌شود، گرمای اضافی خود را از دست داده و سپس از طریق پمپ به چرخه خود باز می‌گردد. به بیان ساده، اساس کار تمامی برج‌های خنک‌کننده، انتقال حرارت آب گرم‌شده به هوا یا اتمسفر است.
در ادامه، اجزای اصلی برج خنک‌کننده در انواع فایبرگلاس، فلزی، چوبی و بتنی طرح مارلی (به‌جز مدل بتنی هذلولی) را به‌صورت سرانگشتی معرفی می‌کنیم. سپس، عملکرد هر قطعه را به‌تفصیل بررسی کرده و خطاهای رایج در حین کار با این سیستم‌ها را شرح خواهیم داد. همچنین، راهکارهای فوری برای رفع این مشکلات ارائه می‌شود. در صورت نیاز به تعمیرات تخصصی، تیم پشتیبانی فنی در کمتر از ۲۴ ساعت از طریق تماس با واحد فنی در دسترس خواهد بود.
لزوم خرید قطعات یدکی با کیفیت
برای حفظ بالاترین راندمان کولینگ تاور در تمام طول سال، بسیاری از کارفرمایان اقدام به خرید قطعات یدکی برج خنک‌کننده می‌کنند. این برج‌ها به دلایلی مانند رسوب‌گرفتگی، انسداد دهانه‌ها، کمبود آب در گردش، عدم تطابق قطعات و استهلاک دچار افت عملکرد می‌شوند. از سوی دیگر، تعمیرات زمان‌بر بوده و می‌تواند تولید را مختل کند. خرید قطعات یدکی از اتلاف وقت و توقف خطوط تولید جلوگیری می‌کند. همچنین، متریال این قطعات باید فاقد واکنش‌پذیری شیمیایی باشند؛ تا از آسیب به سیستم و آلودگی سیال جلوگیری شود.
اجزا و قطعات برج خنک کننده
برج‌های خنک‌کننده از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که عملکرد بهینه سیستم به هماهنگی این قطعات بستگی دارد. مهمترین اجزای برج شامل اسکلت اصلی، بدنه دستگاه (از جنس ورق آهن گالوانیزه، فایبرگلاس، چوب یا سیمان)، پکینگ‌ها (سطوح حرارتی)، حوضچه زیرین (بیسین)، لوورها (هدایت هوا)، لوله‌ها و اتصالات آب، اسپرینکلرها و فن‌ها هستند که هر کدام نقش خاصی در انتقال حرارت و بهبود عملکرد برج ایفا می‌کنند.
برای حفظ عملکرد برج خنک‌کننده، قطعات آن باید به‌طور منظم بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند. عوامل مختلفی مانند رسوب‌گرفتگی، استهلاک و عدم تطابق قطعات می‌توانند موجب افت عملکرد شوند. در این راستا تعویض قطعات، قیمت تجهیزات، کاتالوگ و گارانتی اهمیت زیادی دارند. همچنین شناخت عملکرد هر قطعه و اهمیت آن در سیستم کولینگ تاور به حفظ بهره‌وری و جلوگیری از مشکلات جدی کمک می‌کند.
تعویض قطعات برج خنک کننده
شرکت مهتاب گستر یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان برج‌های خنک‌کننده است که از فناوری‌های پیشرفته برای ساخت سیستم‌های خنک‌کاری، تهویه مطبوع و قطعات مختلف برج خنک‌کننده استفاده می‌کند. ما سال‌هاست که نیاز مشتریان عزیز را در زمینه تولید انواع قطعات از جمله فن و پروانه، پکینگ، قطره‌گیر، اسپرینکلرهد و الکتروموتورها تامین می‌کنیم. مهندسان ما همیشه تلاش کرده‌اند تا تجهیزاتی با بالاترین کیفیت را در اختیار مشتریان قرار دهند. در این بخش به بررسی دلایل نیاز به تعمیر و تعویض تجهیزات برج خنک‌کننده خواهیم پرداخت.
برج‌های خنک‌کننده به‌عنوان تجهیزات گرمازدایی دائماً در حال کار هستند و قطعات داخلی و خارجی آنها در تماس مستقیم با جریان آب پاششی و هوا قرار دارند. آب درون سیستم دارای سختی و املاح محلول (TDS) است که باعث افزایش غلظت این املاح می‌شود. این شرایط، رسوب‌گذاری را در پکینگ‌ها، نازل‌ها، قطره‌گیرها، کویل‌ها و تشتک‌ها به همراه دارد. علاوه بر این، عوامل زیست‌محیطی مانند گرد و غبار، تابش نور خورشید و دیگر آلودگی‌ها نیز در فرایند رسوب‌گذاری و کاهش کارایی برج تاثیرگذار هستند.
تجهیزات برج خنک‌کن
قطعات برج خنک کننده برای عملکرد بهینه سیستم‌های کولینگ تاور انتخاب می‌شوند. این قطعات بر اساس نوع برج، ظرفیت، محل نصب و نیازهای عملکردی تعیین می‌شوند. کارشناسان شرکت مهتاب گستر با توجه به اطلاعات دریافتی از محیط کاربری، به انتخاب سیستم مناسب کمک می‌کنند و گزینه‌های کیفی و کمی را ارائه می‌دهند. انتخاب دقیق قطعات برج خنک کننده بر اساس دانش فنی و تجربه مهندسی، عملکرد برج را بهبود می‌بخشد و مشتریان را از سیستم‌های با کیفیت و پربازده بهره‌مند می‌کند.
دانستنی‌های مرتبط با قطعات برج خنک کننده
قطعات کولینگ تاور بسته به نوع برج خنک کننده متفاوت هستند. انتخاب پکینگ یا قطره گیر باید با توجه به نوع جریان (متقاطع یا ضدجریان) انجام شود. همچنین، توزیع آب در برج‌های مکعبی با مدل‌های مخروطی تفاوت دارد. در برج‌های مکعبی از نازل‌های فشار پایین و در مدل‌های مخروطی از اسپرینکلرهد استفاده می‌شود تا عملکرد بهینه حاصل گردد. هنگام تعویض قطعات، باید نوع و ظرفیت دستگاه به دقت تعیین شود.
سرویس و بازرسی دوره‌ای از اصول نگهداری صحیح و عملکرد بهینه برج‌های خنک کننده است. تامین لوازم یدکی با کیفیت یکی از ارکان اصلی در تاسیسات این سیستم‌ها به شمار می‌آید؛ تا عملکرد دستگاه همواره بهینه باقی بماند. شرکت مهتاب گستر به مشتریان خود پیشنهاد می‌کند تا ست کاملی از لوازم یدکی همراه با برج خریداری کنند. این کار از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و در صورت نقص فنی، امکان تعمیر سریع وجود دارد. با توجه به اهمیت برج‌های خنک کننده به عنوان تجهیزات دائم‌کار صنعتی، خرید لوازم یدکی مناسب برای جلوگیری از توقف‌های ناخواسته ضروری است.
تجهیزات و قطعات کولینگ تاور
قطعات مصرفی در دستگاه کولینگ تاور شامل اجزای اصلی مانند پکینگ، نازل، قطره گیر و الکتروفن هستند که هر یک نقشی اساسی در عملکرد برج دارند. پکینگ‌ها برای افزایش سطح تماس آب و هوا، نازل‌ها برای توزیع آب و قطره گیرها برای کاهش قطرات آب استفاده می‌شوند. الکتروفن‌ها نیز وظیفه تأمین جریان هوای لازم برای فرآیند خنک سازی را بر عهده دارند. هر یک از این قطعات برای بهینه سازی عملکرد برج ضروری هستند. در ادامه به طور مختصر هر یک از این قطعات را معرفی می‌کنیم.
الکتروموتور برج خنک کننده
الکتروموتور یکی از مهمترین قطعات برج خنک کننده است که انرژی الکتریکی را به انرژی دورانی و جنبشی تبدیل کرده و پروانه (فن) را به چرخش درمی‌آورد. این الکتروموتور باید عایق‌بندی شده و در برابر شرایط جوی نامناسب مانند نور خورشید و رطوبت مقاوم باشد. در برج‌های خنک کننده تولیدی شرکت مهتاب گستر، از الکتروموتورهای برند زیمنس با کلاس حرارتی F و درجه حفاظت IP55 و IP66 (ضد انفجار در برخی کاربردها) استفاده می‌شود که به صورت عمودی و فلنچ دار نصب می‌گردند.
پکینگ برج خنک کننده
پکینگ برج خنک کننده یکی از اجزای اصلی و مهم در سیستم‌های کولینگ تاور است که به عنوان سطح انتقال حرارت عمل می‌کند. آب گرم توسط نازل‌ها روی سطح پکینگ پاشیده می‌شود و در اثر تماس با هوای جریان یافته از فن، گرمای نهان خود را از دست می‌دهد و بخشی از آن تبخیر می‌شود. این فرایند باعث خنک‌سازی آب و انتقال گرما به هوا می‌گردد.
پکینگ‌ها به دو نوع فیلمی و اسپلش تقسیم می‌شوند. پکینگ‌های اسپلش با مکانیزم پاششی برای انتقال حرارت عمل می‌کنند، در حالی که پکینگ‌های فیلمی از مکانیزم آبشاری برای انتقال گرما از آب به هوا بهره می‌برند. به دلیل تبخیر مداوم آب در سطح پکینگ‌ها، این قطعات در معرض رسوب و گرفتگی ناشی از املاح و سختی‌های موجود در آب قرار می‌گیرند که ممکن است کارایی آنها را کاهش دهد. در ادامه انواع پکینگ را معرفی می‌کنیم.
پکینگ برج خنک کننده مدل فیلم
پکینگ فیلمی به دلیل تشکیل لایه نازکی از آب روی سطح آن، این‌گونه نام‌گذاری شده است. این نوع پکینگ‌ها از ورق‌های پلیمری مانند پلی پروپیلن (PP) و پلی وینیل کلراید (PVC) ساخته می‌شوند. ورق‌های پلی پروپیلن با جوش حرارتی و دستگاه جوش التراسونیک متصل می‌شوند و مقاومت بالایی دارند؛ در حالی که پکینگ‌های PVC با چسب متصل شده و پس از اسیدشویی ممکن است مقاومت خود را از دست بدهند.
پکینگ برج خنک کننده مدل نت اسپلش
پکینگ نت اسپلش به دلیل شکل توری‌مانند و تشکیل قطرات ریز آب به این نام معروف است. این نوع پکینگ به دلیل کارایی بالاتر از دیگر انواع پکینگ‌ها پرمصرف‌تر است. ابعاد استاندارد بلوک‌های این پکینگ معمولاً 90 طول، 60 عرض و 45 ارتفاع است، اما شرکت مهتاب گستر قابلیت تولید بلوک‌های پکینگ با ابعاد سفارشی را نیز دارد. از مزایای این نوع پکینگ می‌توان به عملکرد بهتر در انتقال حرارت و کاهش مصرف انرژی اشاره کرد.
پکینگ رندم اسپلش
این نوع پکینگ که به صورت قطعات کوچک پلاستیکی است، به صورت فله‌ای داخل برج خنک کننده قرار می‌گیرد. اما به دلیل جریان نا مناسب آب و عدم خیس شدن کامل سطح پکینگ، کارایی آن کمتر از سایر انواع پکینگ‌ها است. این مشکلات باعث شده که این نوع پکینگ به دلیل عملکرد ضعیف‌تر نسبت به دیگر انواع، کاربرد کمتری داشته باشد.
پکینگ گرید اسپلش
پکینگ‌های گرید اسپلش در مواردی که آب دارای آلودگی نسبتا بالایی باشد، بیشتر استفاده می‌شوند. این نوع پکینگ‌ها به دلیل کارایی مناسب در برابر آلودگی، در صنایع مختلفی کاربرد دارند. برخی از صنایع و کارخانجات که از پکینگ گرید اسپلش استفاده می‌کنند شامل کارخانجات فولاد، تولید روغن، کارخانه‌های رب گوجه فرنگی و کولینگ تاورهای مورد استفاده در صنایع دریایی هستند.
قطره گیر کولینگ تاور
قطره گیر برج خنک کننده قطعه‌ای بسیار کاربردی است که وظیفه اصلی آن جلوگیری از پرتاب قطرات آب خروجی از نازل‌ها به سمت پروانه و سیستم کاهش دور است. این قطعه باید بطور معمول هر 4 تا 5 سال یکبار تعویض شود. وجود قطره گیر از آسیب زودهنگام به سیستم الکتروفن و کاهنده دور پروانه جلوگیری کرده و عمر مفید سیستم را افزایش می‌دهد.
پروانه یا فن
فن برج خنک کن یکی از قطعات اصلی است که باعث به جریان درآمدن هوا در برج می‌شود. این فن به صورت کوپل مستقیم یا غیرمستقیم به الکتروموتور متصل است و نقش حیاتی در عملکرد سیستم دارد. برای اطمینان از عملکرد صحیح فن، باید به طور منظم بازدید شود. در این بازدیدها، مواردی مانند بلبرینگ‌ها، تسمه‌ها، بالک‌های فن و بالانس بودن فن باید بررسی شوند، زیرا راندمان خنک‌کاری کولینگ تاور به عملکرد درست فن وابسته است.
کاهنده دور تسمه و گیربکس
در سایزهای بالای پروانه (فن)، برای جلوگیری از انتقال سرعت و دوران بالا شفت به پروانه و همچنین جلوگیری از لرزش و تولید صدا، باید از گیربکس و سیستم‌های کاهنده دور فن استفاده شود. گیربکس‌های ساخت ایتالیا، ترکیه و روسیه (Coaxial و Right Angle) از رایج‌ترین سیستم‌های کاهنده دور فن در بازار هستند. استفاده از گیربکس نسبت به سیستم‌های پولی تسمه به دلیل گشتاور بالا، طول عمر بیشتر، راندمان بهتر و کاهش صدا و لرزش، برتری دارد.
افشانک یا همان نازل
نازل برج خنک کننده وظیفه توزیع و پاشش آب به طور منظم و یکنواخت را بر عهده دارد. به همین دلیل اطمینان از عملکرد صحیح و عدم گرفتگی نازل‌ها اهمیت زیادی دارد. نازل‌ها انواع مختلفی دارند، اما نازل‌های پلیمری که از متریال PP ساخته شده‌اند، در مراحل اسیدشویی به خوبی رسوب‌زدایی می‌شوند و از این رو نسبت به سایر انواع نازل‌ها مناسب‌تر و کارآمدتر هستند.
قطعات جانبی برج خنک کننده (لوازم یدکی کولینگ تاور)
برخی از کارفرمایان بسته به ظرفیت، حساسیت و نوع کاربری برج خنک کننده، برای بهبود عملکرد و افزایش طول عمر، آسایش و راحتی استفاده، از قطعات آپشنال بهره می‌برند. این قطعات شامل اینورتر برای کنترل دور فن، هیتر برقی برای جلوگیری از یخ‌زدگی آب در فصول سرد، کنترلر و سنسور دما برای اندازه‌گیری دمای آب، ترموستات فن و هیتر برای خاموش و روشن کردن آنها، تابلو برق برای فرمان‌دهی به تجهیزات کنترلی و پنل کنترل مرکزی برای مدیریت سیستم دمایی و تجهیزات مختلف است. همچنین گارد محافظ فن، سوئیچ تعمیرات، شیر برقی اتصالات حوضچه و سیستم‌های کنترل لرزش نیز برای عملکرد بهینه برج به کار می‌روند.
سرویس قطعات برج خنک کننده
سرویس و نگهداری اصولی قطعات برج خنک کننده اهمیت زیادی دارد؛ زیرا هرگونه خرابی یا ضعف عملکرد می‌تواند راندمان سیستم کولینگ را به طور چشم‌گیری کاهش دهد. برای حفظ عملکرد بهینه، باید به نکات زیر توجه کرد:
- دریچه‌های هوا باید به‌طور دوره‌ای شستشو شوند تا از رسوب گرد و غبار و بروز ترک‌ها جلوگیری شود.
- بالانس فن‌ها و اجزای مکنده و دمنده هر 12 ماه یکبار باید بررسی شوند.
- شستشوی منظم پکینگ‌ها برای جلوگیری از رسوب‌گرفتگی و افزایش طول عمر آنها ضروری است؛ به‌ویژه استفاده از پکینگ‌های پلی پروپیلنی که مقاومت خوبی در برابر اسیدشویی دارند.
- بازرسی دهانه‌ها و لوله‌های نازل‌ها و اسپرینکلرهد‌ها برای جلوگیری از گرفتگی و توزیع ناصحیح آب بسیار مهم است.
- نازل‌های دک اسپری مربع پاش به کاهش رسوب‌پذیری پکینگ‌ها کمک می‌کنند.
- سطح آب تشتک‌ها باید مرتباً بررسی شود و در صورت کمبود، باید آب جبرانی تزریق شود.
- باید اطمینان حاصل کرد که آب و رطوبت به درون الکتروموتورها و گیربکس‌ها وارد نشوند.
رسوب‌زدایی قطعات پکینگ برج خنک کننده
پکینگ برج خنک کننده باید به‌طور مرتب بررسی و سرویس شود. رسوب‌زدایی و تعویض آن از مهمترین مراحل نگهداری هستند. پس از چندین مرحله رسوب‌زدایی با اسید مخصوص، در صورتی که پکینگ عمر مفید خود را از دست دهد، باید تعویض شود. انتخاب نوع پکینگ بستگی به کیفیت و دمای آب ورودی دارد. برای آب با املاح زیاد یا دمای بالا، پکینگ اسپلش مناسب‌تر از نوع فیلمی است.
قیمت قطعات برج خنک کننده
قیمت قطعات برج خنک کننده بسته به نوع کاربرد مکانیکی یا الکتریکی آنها متفاوت است و تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی قرار دارد. مهمترین عوامل موثر در قیمت‌گذاری شامل جنس قطعه، مقاومت گرمایی و اسیدی، پیچیدگی ساخت، ابعاد و وزن، مرغوبیت مواد اولیه، عمر مفید، و مقاوم‌سازی در برابر اشعه فرابنفش است. همچنین برند سازنده، وارداتی یا داخلی بودن و نوسانات ارز نیز تاثیرگذار است. برای دریافت قیمت دقیق، با کارشناسان مهتاب گستر تماس بگیرید.
عمر قطعات برج خنک کننده
عمر مفید قطعات برج خنک کننده بسته به کیفیت مواد و متریال، محل نصب، نوع کولینگ تاور و دقت در سرویس و نگهداری متغیر است. معمولاً عمر مفید قطعات داخلی مانند پکینگ و قطره گیر حدود 5 سال و قطعات بیرونی مانند فن‌ها بین 5 تا 10 سال است. پکینگ‌های فیلمی حدود 2.5 تا 5 سال و پکینگ‌های اسپلش نت بین 3 تا 7 سال عمر دارند. فن‌ها باید هر 12 ماه از لحاظ بالانس بررسی شوند و در صورت مشاهده خرابی، تعویض شوند. افشانک‌ها نیز معمولاً 5 تا 6 سال عمر مفید دارند.
ویژگی‌ها و اهمیت انتخاب متریال مناسب برای قطعات برج خنک کننده
ویژگی‌های مختلف قطعات برج خنک کننده بستگی به جنس و متریال آنها دارد. این ویژگی‌ها شامل مقاومت در برابر خوردگی و تجزیه ناشی از آب‌های اسیدی یا سخت، تحمل گرما و اشعه‌های خورشیدی، وزن کم برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و امکان شستشوی آسان با اسید می‌شوند. قطعات از جنس فایبرگلاس در برابر ضربه و اکسیداسیون مقاومند؛ در حالی که قطعات PVC به دلیل ضعف در برابر اسیدها نیاز به دقت بیشتری در انتخاب دارند. پکینگ‌ها به ویژه در برابر دما و اسید مقاوم بوده و انتخاب درست آنها تاثیر زیادی در عملکرد برج دارد.
